Low-code platformlar, minimal kod yazarak hızlı uygulama geliştirmeyi mümkün kılar. Visual development, drag-and-drop arayüzler ve hazır bileşenlerle, citizen developer'lardan profesyonel geliştiricilere kadar geniş bir kitleye hitap eder.
Low-Code vs No-Code
| No-Code | Low-Code |
|---|---|
| Sıfır kod | Minimal kod |
| Citizen developer | Pro developer + citizen |
| Basit uygulamalar | Karmaşık iş uygulamaları |
| Sınırlı özelleştirme | Kod ile genişletilebilir |
Low-Code Platform Türleri
Genel Amaçlı
- Mendix: Enterprise application platform
- OutSystems: Full-stack development
- Microsoft Power Platform: Power Apps, Automate
- Appian: Process automation
İç Araçlar
- Retool: Admin panel, dashboard
- Budibase: Open-source internal tools
- Appsmith: Data-driven apps
Web Siteleri
- Webflow: Visual web design
- Bubble: Web app builder
- Framer: Interactive websites
Mobil
- Adalo: Native mobile apps
- Glide: Spreadsheet-based apps
- FlutterFlow: Flutter visual builder
Kullanım Senaryoları
- Internal tools ve admin panelleri
- MVP ve prototip geliştirme
- İş süreçleri otomasyonu
- Customer portal'lar
- Raporlama dashboard'ları
- Form ve survey uygulamaları
Avantajlar
- ✅ Hızlı geliştirme (10x daha hızlı)
- ✅ Düşük maliyet
- ✅ IT backlog azaltma
- ✅ Citizen developer güçlendirme
- ✅ Standardizasyon
Dezavantajlar ve Riskler
- ❌ Vendor lock-in
- ❌ Sınırlı özelleştirme
- ❌ Performance limitations
- ❌ Shadow IT riski
- ❌ Governance zorlukları
Seçim Kriterleri
- Kullanım senaryosu uyumu
- Entegrasyon yetenekleri (API, database)
- Scalability
- Security ve compliance
- Pricing modeli
- Öğrenme eğrisi
- Exit stratejisi (code export)
Enterprise Governance
- Platform standartları belirleme
- Citizen developer eğitimi
- Approval workflow'ları
- Security review süreci
- Center of Excellence (CoE)
Retool Örneği
// SQL query component
SELECT
id, name, email, created_at
FROM users
WHERE status = {{ statusFilter.value }}
ORDER BY created_at DESC
LIMIT {{ pagination.pageSize }}
OFFSET {{ pagination.offset }}
// JavaScript transformer
return data.map(user => ({
...user,
fullName: `${user.firstName} ${user.lastName}`
}))
Geleceğe Bakış
- AI-assisted development (copilot'lar)
- Natural language to app
- Daha fazla enterprise adoption
- Low-code + traditional code fusion
Low-code, yazılım geliştirme demokratizasyonunun öncüsüdür. Doğru platform ve governance ile hızlı, güvenli uygulamalar oluşturun.